Sir James Jeans Esrarlı Kainat, Mili Eğitim Basımevi, Ankara 1947, 113 s. Çeviren: Ord. Prof. Salih Murad Uzdilek İstanbul Teknik Üniversitesi Fizik Profesörü Fiyatı 90 kuruş

İÇİNDEKİLER

Esere ve tercümesine dair birkaç not IX-X

İlk baskısı 1930 senesi kasım ayında meydana gelen ve iki ay içinde 6 defa yayımlanmak suretiyle ilmi eserler arasında rekor kırmış olan bu eser iki sene zarfında 10, 15 dile çevrilmiştir. Kısa hal tercümesi aşağıdaki satırlarda görülecek olan bu yüksek âlimin değerli eserinin tercümesi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bana havale edilmişti.  Bundan dolayı sevinmiş olduğumu saklamaya lüzum yoksa da, tercümenin bir takım sebeplerden dolayı istediğim kadar iyi olmadığını da ilave etmek zorundayım. Bu sebeplerden birisi, kısa zamanda yapılan tercümenin, resmi işlerimin kesif olduğu bir devreye raslamasıdır. İkinci sebep, tercümeyi yaparken müellifin ifadelerine mümkün olduğu kadar sadık kalmak gayretidir. "Mysterius Universe"i, "Esrarlı Kâinat" olarak tercüme ediyoruz.  Müellifin ne demek istediğine bakılırsa, bunu, daha doğru olarak "Anlıyamadığımız Kâinat"  tarzında tercüme etmeli idik. Bu itibarla eseri ne yazan ne de tercüme eden için hakkiyle anlaşılamamış olan bir konuya ait oluşu tercüme bakımından üçüncü bir zorluğu teşkil eder.

Bu eser, kelimenin tam mânasiyle, popüler bir eser değildir. Cambridge Üniversitesinde verilmiş olan bir konferans oluşu da bunu gösterir. Filhakika modern fizik teorileri ile yakından teması olmayanlar için bazı noktaların anlaşılması zorcadır. Mamafih tafsilat ve teferruay-ttan  vazgeçildiği takdirde eser, bilhassa sonuncu bölüm, orta seviyedeki okuyuculara müellifin ne demek istediğini anlatabilir. Bu eser ilim alanında 1930 senesine kadar yapılmış  olan keşiflere dayanıyor. Bundan sonra keşfedilmiş olan Neutron, Pozitron ve Mezotron gibi bazı  mühim şeyler varsa da,  bunların, eserin başlıca hedefi olan beşinci bölümü pek değiştireceğini sanmıyorum. Tercümenin sonraki basımında, imkân olursa, eserde anlaşılması zor olan bazı notları açıklayan notlar ilâvesini düşünüyorum. Böyle notların, eserin anlaşılmasını kolaylaştıracağı kanaatindeyim.

Salih Murad Uzdilek